Muzeum Pojazdów Monarchii

[Heinz-Werner Grüner]

W dniu 19 lipca 1921 roku w kolebce mikroświatowych rajdów w Laibach, z inicjatywy Regenta Austro-Węgierskiej Monarchii, Jego Cesarskiej i Królewskiej Wysokości @Andrew von Habsburg, swoją działalność zainicjowało Fahrzeugmuseum der Monarchie (pol. Muzeum Pojazdów Monarchii, węg. A Monarchia Járműmúzeuma). Wystawa realizowana z moim skromnym udziałem. Docelowo ma być przedstawiana także poza granicami Austro-Węgier.
Znajdziemy tam całą gamę automobili z lat dwudziestych i wczesnych trzydziestych XX wieku. W pierwszej kolejności skupimy się na tych nam całkiem znanych właśnie z rajdowych tras…

Pojazdy Sportowe

Austro-Daimler Sascha

Pierwszym z “wielkich” i kultowych pojazdów jaki chcielibyśmy Państwu zaprezentować jest model Austro-Daimler Sascha…

Austro-Daimler Sascha (zwany również Sascha lub Sascha Porsche ) to samochód oryginalnie wyprodukowany w 1922 roku. Zaprojektowany został przez przez Ferdinanda Porsche, znakomitego konstruktora samochodów i innych pojazdów mechanicznych, który choć urodzony w Austro-Węgrzech, większość życia spędził poza jej granicami. Porsche był doktorem honoris causa kilkunastu uczelni.

Samochód wyścigowy został nazwany przez pomysłodawcę na cześć Aleksandra (Saschy) Kolowrat-Krakowskiego, jego przyjaciela, który zachęcił go do zbudowania małego, lekkiego samochodu sportowego. Kolowrat i Porsche, byli entuzjastami i sami uczestniczyli w rajdach, skonstruowali więc wyścigową wersję Saschy, w której osadzili silnik głębiej i dalej do tyłu. Oznaczało to lepsze rozłożenie masy i głębszy środek ciężkości.

W tym czasie Porsche pracował dla Austro-Daimler. Zaprojektował mały, lekki (598 kg) automobil, z niestopniową ramą i sztywnymi osiami na półeliptycznych resorach piórowych, na tylnej osi jako resory wspornikowe. Silnik pojazdu ma cztery cylindry o średnicy 68,3 mm i skoku 75,0 mm, co daje pojemność skokową 1089 cm³, oraz dwa górne wałki rozrządu napędzane wałem, które uruchamiają dwa ustawione po przekątnej zawory na cylinder. Rozwija 50 KM (37 kW), według innych źródeł 33 kW (45 KM) przy 4500 obr./min. Szeroka, gładka skrzynia korbowa silnika jest przykręcona bezpośrednio do ramy pojazdu. Układ hamulcowy z hamowanymi przednimi kołami jak na swój czas był niezwykle postępowy. Wszystkie cztery hamulce bębnowe są obsługiwane mechanicznie za pomocą linek.

Samochód osiągnał prędkość maksymalną 144 km/h. Na potrzeby wyścigów błotnik i reflektor można było usunąć. Zachowane przykłady tego pojazdu pokazują iż automobil był wyosażany w kubełkowe fotele dla kierowcy i mechanika oraz nie posiadał ogona. Na większości zdjęć z epoki odsłonięte jest tylne zawieszenie, hamulce i mechanizm różnicowy, choć niektóre pokazują również wariant z małym ogonem torpedowym.

Na wyścig Targa Florio (najstarszy długodystansowy wyścig samochodowy, który odbywał się na publicznych drogach na Sycylii w okolicach Palermo) w 1922 r. wysłano trzy Saschy. Zajęli pierwsze i drugie miejsce w klasie 1100 cm3 ze średnią prędkością 54 kilometrów na godzinę (34 mph) na dystansie 432 kilometrów (268 mil). Wyścig charakteryzował się bardzo złym stanem dróg i kilkoma wzniesieniami o wartości 12,5%.
Sl porównania - zwycięzca całego wyścigu w pamiętnym roku wygrał (automobilem Mercedes GP / 14) ze średnią prędkością 63 km/h, ale samochód był wyposażony w silnik o znacznie większej mocy.

Mikronacje: W Rajdowych Mistrzostwach Austro-Węgier to właśnie Austro-Daimler Sascha był pierwszym zgłoszonym pojazdem w historii (sierpień 1920r.). Stało się to z inicjatywy grafa von Groca, który na bazie tego pojazdu założył styryjski zespół wyścigowy Austro-Daimler Grander, będący fabrycznym zespołem marki. Po sukcesach w dwóch pierwszych rajdach (zwycięstwa w Alpenfahrt i Wien-Budapest-Wien) i niespodziewanej śmierci grafa, zespół borykał się z problemami, gdyż nie mógł znaleźć odpowiedniego kierowcy. W końcu udało się i w czerwcu 1921 roku za kierownicą Saschy zasiadł @Nicolaas Pieter, obywatel niewielkiego Volkstaat, który punktował już w debiutanckim Rajdzie Czerwonego Orła. Tego samego dokonał w 2.Alpenfahrt, a Grander został sklasyfikowany na 12 miejscu w klasyfikacji generalnej, biorąc udział w tylko dwóch rajdach.

[Heinz-Werner Grüner]

Austro-Daimler Prinz Heinrich 1914

Dalej pozostajemy przy Austro-Daimerze, legendarnej marce, tak swego czasu ubóstwianej przez JCKW @Franz Joseph von Habsburg. Drugi model o sportowym “zacięciu” jaki wypada przedstawić jest AD Heinz

Ferdinand Porsche był zwolennikiem przekonania, że ​​starty w wyścigach są poligonem doświadczalnym dla jego projektów. Do tego celu idealnie nadawał się Austro-Daimler Prinz Heinrich, ustanowiony w 1908 roku. W przeciwieństwie do wydarzeń, takich jak Grand Prix Francji, które przyciągnęły specjalnie zbudowane samochody wyścigowe, Prinz Heinrich dopuszczał tylko czteromiejscowe, fabruczne automobile.

Nazwa tego pojazdu jest splendorem w stronę entuzjasty motoryzacji, księcia, z rodu pruskiego, brat cesarza Wilhelma II. Książę był patronem rajdu organizowanego przez cesarski automobilklub, który w sześciu etapach przejechał przez Niemcy 1800 kilometrów. Ferdinand Porsche miał wtedy 34 lata i był pierwszym dyrektorem w Austro-Daimler.

Firma wzięła udział w Rajdzie Księcia Heinricha 1910 trzema wyprodukowanymi samochodami: Ferdinand Porsche jeździł białym, drugi dyrektor, Eduard Fischer jeździł ciemnoniebieskim, a hrabia Schönfeld ciemnoczerwonym. Trzy samochody wyprodukowane przez Austro-Daimler zakończyły rajd z sukcesem w Bad Homburg. Porsche zajął w “AD Prinz Heinrich” pierwsze miejsce, Fischer drugie, a hrabia Schönfeld trzecie. W 1911 r. samochód Prinz-Heinrich pobił światowy rekord prędkości, osiągając 172 km na godzinę na Neunkirchner Allee, drodze używanej do pomiaru prędkości. Na świecie pozostały tylko cztery samochody z serii Prinz Heinrich.

MIKRONACJE:
Automobil Austro-Daimlera w wariancie Prinz Heinrich został wykorzystany przez Polnischen Autorennern Mannschaft Austro-Daimler, zespół wykorzystujący całą wiedzę i konstrukcję austriackiej marki, ale zarządzana w całości jest przez obywateli Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Na jej czele stoją bracia Lisewicz, starszy Michał Franiszek i młodszy Maciej Gerwazy. W “półświatku” rajdowym znani są z niezwykłej wytrwałości, szczególnie pierwszy z nich, bowiem, to jeden z najczęściej startujących kierowców, który nie zna słowa strach.
Pojazd jest solidny i mocny i choć kierowcy doskonali doświadczeni to nie wykorzystują w pełni jego zasobów techniczych. W Sezonie I RMAW uplasowali się, jako zespół, na ósmym miejscu, a w II, mimo startu w trzech rajdach nie udało im się zdobyć nawet jednego punktu.

[Heinz-Werner Grüner]

Laurin & Klement FCR

Model FCR to samochód wyścigowy wyprodukowany przez firmę Laurin & Klement w 1909 roku. Był to dwumiejscowy samochód otwarty. Z charakterystycznego wyglądu można wyróżnić przede wszystkim wąską zabudowę, ale i wysoki silnik. Automobil miał wysoko położony środek ciężkości. W sumie wyprodukowano zaledwie 2 sztuki.

Na angielskim torze Brooklands o długości 2,6 km na dziesięciu okrążeniach osiągnął średnią prędkość 116,15 km/h i ustanowił światowy rekord prędkości 118,75 km/h, ważny dla klasy pojazdów z otworem cylindra do 86 mm.

W 1911 roku w wyścigu na wzgórze Zbraslav-Jíloviště wygrał, jadąc tym pojazdem, inż. Otto Hieronimus i jednocześnie ustanowił rekord toru 3:44,2 min.. Ten typ FCR wygrał wyścigi górskie w swojej klasie w Semmering, Gaillon (Rouen) we Francji i Trieste-Opicina będąc poza konkurencją.

Silnik montowany jest z przodu i napędza tylne koła. Czterocylindrowy rzędowy silnik z dystrybucją OHC o pojemności 5672 cm³ (85 mm i skok 250 mm), gaźnik L&K, moc 74 kW (100 KM). Obie osie są sztywne na resorach piórowych.

MIKRONACJE:
L&K FCR jest ewenementem w skali użytkowania w sporcie motorowym w Monarchii. W ramach RMAW aż dwie ekipy używają tego modelu. I jest to, jak dotąd, jedyny taki przypadek w historii. Od pierwszego Alpenfahrt ČZT ŠKODA i jego lider @Moritz von Oranien-Nassau radzą sobie całkiem nieźle. Nieco później do zespołu dołączył ojciec pierwszego kierowcy, Jan V (Wilhelm Orański vel Oranien-Nassau @Wilhelm Orański ). W pierwszym sezonie w klasyfikacji konstruktorów uplasowali się na 7 lokacie (najlepsze wyniki osiągnął Młodszy Orański - w Alpenfahrt i w Wien-Budapest-Wien gdzie plasował się na szóstej pozycji). W Sezonie II również zespołowo znaleźli się na 7 miejscu, najlepsze wyniki osiągając ponownie w Alpenfahrt, gdzie Moritz v.Oranien Nassau znalazł się tuż za podium i w Rajdzie Wielkanocny, gdzie był 5-ty. Drugi kierowca nie punktował. Drugi pojazd używający modelu FCR w ramach RMAW to stosunkowo młody zespół, nie posiadający doświadczenia. Mowa o Baridajskim Teamie Społecznym i jego jedynym kierowcy @Laurẽt Gedeon I, który zaliczył udział w jednym rajdzie.

[Emeryt]

To jest moje ulubione muzeum.

[Heinz-Werner Grüner]

To jest moje ulubione muzeum.

Po L&K “weźmiemy w obroty” Magosix.

[Moritz von Oranien-Nassau]

A dzie mój czerwony “Czeski Bełt”?

[Heinz-Werner Grüner]

A dzie mój czerwony “Czeski Bełt”?

Napisałem wyżej o L&K FCR… Kolor jest hm.. czerwony? Tego nie wiedziałem… bo zdjecie czarno-białe, a z opisów nic nie wynikało.

[Horace Richelieu]

Naprawdę piękno muzeum! Aż chciałoby się poczuć ekscytacje pierwszego wyścigu, gdzie nie liczył się tak bardzo czas, a kto dojechał do mety w ogóle!
Wiele pierwszych automobilów było eksperymentalnych…
Horace Richelieu z zaciekawieniem ogląda eksponaty, trzymając odpowiedni dystans, gdyż aż chcę poczuć ich siłę podczas dotyku. Zaczął myśleć nad możliwością zakupu swego własnego automobila, ale całkowicie nie umie jeździć- a kto by go nauczył? Wszyscy są zajęci wyścigami…

[Heinz-Werner Grüner]

O tak.. gdyby dało się to kontynuować… Niestety czas nie pozwala mi się rozdwoić… a szkoda.

[Tymoteusz Dostojewski]

Fajne pojazdy.